เฉาก๊วย ของหวานสีดำๆ

เฉาก๊วย  ของหวานที่เคี้ยวหนึบหนับ และมีรสหวานจากน้ำเชื่อม รวมถึงความเย็นฉ่ำจากน้ำแข็งที่ใส่ผสมลงไป ทำให้ “เฉาก๊วย” กลายเป็นหนึ่งในของหวานยอดฮิต แต่นอกจากความหวานเย็นที่กินแล้วสดชื่นขึ้นมาในทันใด นอกจากนี้เฉาก๊วยก็ยังมีสรรพคุณอื่นๆ ที่ช่วยบำรุงร่างกายอีกด้วย

เฉาก๊วยเป็นพืชชนิดหนึ่งซึ่งอยู่ในวงศ์ Labiatae วงศ์เดียวกับสะระแหน่ โหระพา และแมงลัก มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Mesona chinensis Bentham และเฉาก๊วย ภาษาอังกฤษจะเรียกว่า Grass Jelly มีลักษณะทางพฤกษศาสตร์เป็นไม้ล้มลุก ลำต้นและเถาเป็นแบบกิ่งเลื้อย มีขนาดเล็ก เป็นเหลี่ยม มองแล้วคล้ายต้นสะระแหน่ ลำต้นเปราะ หักง่าย ส่วนกิ่งแตกแขนงออกตามข้อของลำต้น ทอดยาวคลุมตามดินได้ 50-120 เซนติเมตร ในส่วนของใบเฉาก๊วยจะมีความคล้ายคลึงกับใบสะระแหน่ มีปลายใบแหลม โคนใบสอบ ขอบใบหยักเป็นฟันเลื่อย ใบมีสีสดไปจนถึงเขียวเข้ม และมีขนขนาดเล็กปกคลุม แต่หากขยี้ใบด้วยมือจะรู้สึกถึงความเป็นเมือกลื่น

เฉาก๊วยแท้ๆ จะทำมาจากต้นเฉาก๊วย พบได้มากในประเทศจีน จึงทำให้ขนมเฉาก๊วยมีที่มาจากเมืองจีน และมีชื่อเรียกเป็นภาษาจีน (แต้จิ๋ว) แต่ก็ยังมีการเรียกที่แตกต่างกันออกไปตามภาษาถิ่นอีกด้วย อาทิ ในภาษาจีนกลางจะเรียกว่า เหลียงเฝิ่น หรือ เซียนเฉ่า ที่แปลว่าหญ้าเทวดา ขณะที่ชาวมาเลย์จะเรียกว่า จินเจา เป็นต้น ส่วนภาษาไทยเราก็เรียกว่า เฉาก๊วย ตามอย่างภาษาจีนแต้จิ๋ว

ความหนึบหนับของเฉาก๊วยนั้นมาจากกรรมวิธีการผลิตที่เริ่มจากนำต้นเฉาก๊วยแห้งมาต้มกับน้ำ จนยางไม้และแพคตินละลายออกมาได้น้ำสีน้ำตาลดำ ปัจจุบันบางร้านอาจมีการใส่สีลงไปผสมเพิ่มเติมเพื่อความสวยงาม จากนั้นกรองเอาแต่น้ำแล้วนำไปผสมกับแป้ง ซึ่งตามตำรับโบราณนิยมใช้แป้งท้าวยายม่อม และแป้งมันสำปะหลัง ตามสัดส่วนหรือตามสูตรของแต่ละคน ซึ่งจะทำให้ได้ความเหนียวหนึบนุ่มนิ่มที่แตกต่างกัน นิยมกินคู่กับน้ำตาลทรายแดง น้ำเชื่อม หรือจะใส่ส่วนผสมอื่นๆ ลงไปตามแต่ความชอบ

สรรพคุณของเฉาก๊วยที่เรารู้กันดีอยู่แล้วก็

          – แก้ร้อนใน

          – ช่วยดับกระหาย

          – บรรเทาอาการหวัด ลดไข้ตัวร้อน

          – ช่วยขับเสมหะ

          – แก้คลื่นไส้

          – บรรเทาอาการเบื่ออาหาร

          – แก้ปวดท้อง มวนท้อง

          – ลดอาการกล้ามเนื้ออักเสบ

          – บรรเทาอาการตับอักเสบ

          – บรรเทาอาการไขข้ออักเสบ

          – ช่วยลดระดับน้ำตาลในเลือด

วิธีทำเฉาก๊วย

• หลังจากเตรียมต้นเฉาก๊วยเสร็จ ให้นำต้นเฉาก๊วยแห้งมาล้างทำความสะอาด
• นำต้นเฉาก๊วยลงต้มในน้ำ อัตราส่วนเฉาก๊วยกับน้ำที่ 1:25-50
• ต้มเคี่ยวน้ำเฉาก๊วยนาน 3-5 ชั่วโมง จนน้ำเฉาก๊วยมีลักษณะข้นเป็นเมือก และมีสีดำใส
• ทำตักต้นเฉาก๊วยขึ้นมา แล้วใช้มือขยำหรือนวดต้นเฉาก๊วย เพื่อให้เมือกหลุดออกลงหม้อต้ม
• แยกกากต้นเฉาก๊วยออกจากน้ำต้ม และตั้งทิ้งไว้สักพักเพื่อให้ตะกอน และดินตกลงด้านล่างหม้อ
• ทำการกรองน้ำต้มเฉาก๊วยด้วยผ้าขาวบาง 1-2 ครั้ง โดยค่อยๆเทเบาๆ เพื่อไม่ให้ตะกอนด้านล่างฟุ้งขึ้นมา
• นำน้ำต้มเฉาก๊วยที่มีลักษณะเหนียวข้นตั้งทิ้งไว้ให้เย็นจนได้เฉาก๊วยที่มีลักษณะก้อนอ่อนนุ่มหากต้องการความเหนียว และแข็งที่มากขึ้น ให้เติมโซเดียมไบคาร์บอเนตก่อนนำไปต้มอีกครั้งหรือใส่ในขณะที่น้ำเฉาก๊วยยังร้อน
• หากต้องการเพิ่มความแข็ง และเหนียวขึ้นมาอีกให้นำแป้งท้าวยายหม่อมหรือแป้งอ่อน เช่น แป้งมันสำปะหลังลงต้มผสม โดยนำน้ำต้มที่กรองเสร็จแล้วลงต้มผสมกับแป้งนาน 15 นาที พร้อมกับกวนอย่างต่อเนื่อง จนได้เมือกเหนียวดำ และเป็นมันเงา ก่อนเทใส่แม่พิมพ์หรือตั้งให้จับตัวเป็นก้อนในหม้อ พร้อมเสิร์ฟคู่กับส่วนผสมที่พอใจ

เมนูเฉาก๊วยทำกินเองได้ง่ายๆที่บ้าน

เฉาก๊วยนมสด

1. เฉาก๊วย หั่นเต๋า 1/2 ถ้วยตวง

2. น้ำเชื่อมคาราเมล 1 ออนซ์

(น้ำตาลอ้อย 1 ถ้วยตวง + น้ำตาลทรายแดง 1 ถ้วยตวง + น้ำเปล่า 1 ถ้วยตวง)

3. นมสด 2 ออนซ์

4. น้ำแข็งป่นละเอียด และน้ำตาลทรายแดง ตามต้องการ

วิธีทำ

นำเฉาก๊วยที่ ใส่ลงในแก้วที่ต้องการจัดเสิร์ฟ ตามด้วยน้ำแข็งบดละเอียด นมสด ราดด้วยน้ำเชื่อมคาราเมล และน้ำตาลทรายแดง เป็นอันเสร็จเรียบร้อย

เฉาก๊วยชาเขียวทรงเครื่อง

1. น้ำแข็ง 1 แก้ว
2. นมสด 0.5 แก้ว
3. ผงชาเขียว 2 ช้อน
4. เฉาก๊วยหั่นเต๋า2 ช้อนโต๊ะ
5. มันเชื่อมอบแห้งนิดหน่อย
6. ทับทิมกรอบนิดหน่อย

วิธีทำ

ตักน้ำแข็งใส่แก้ว เติมนมสดลงไปในแก้ว ละลายผงชาเขียว เทลงไปในแก้ว จะได้น้ำแยกชั้น สีของชาเขียวกับนมสด ใส่เฉาก๊วย+มันเชื่อม+ทับทิมกรอบ ตรงด้านบนแก้ว แค่นี้ก็เตรียมเสิร์ฟ เย็นๆได้เลย

เฉาก๊วยทรงเครื่อง

1.เฉาก๊วย 500 กรัม

2.น้ำเชื่อม (น้ำตาลทราย 700 กรัม น้ำเปล่า 1.5 ลิตร)

3.ลูกเดือยต้มสุก 1 ถ้วย

4.ถั่วแดงต้ม 1 ถ้วย

6.ข้าวโพดต้มสุก 1 ถ้วย

7.ฝักทองเชื่อม 1 ถ้วย

8.ขนุนสุก ½ ถ้วย

9.เผือกนึ่งหั่นเต๋า 1 ถ้วย

10.ใบเตย 3 ใบ

11.น้ำแข็งบดละเอียด

วิธีทำ

1.เริ่มจากการทำน้ำเชื่อม โดยเทน้ำตาลทรายใส่หม้อเติมน้ำเปล่า ตัดใบเตยเป็นท่อนๆ ลงไป

2.ตั้งไฟกลางจนน้ำเดือดและน้ำตาลทรายละลายดีแล้ว ลดไฟลงเคี่ยวน้ำเชื่อมด้วยไฟอ่อนๆ จนมีลักษณะข้นแต่ไม่เหนียว ปิดไฟพักไว้ให้เย็น

3.หั่นเฉาก๊วยเป็นชิ้นสี่เหลี่ยมลูกเต๋า

4.นำลูกเดือนแช่น้ำจนนิ่ม จากนั้นนำไปต้มเมื่อสุกแล้วพักไว้

5.นำถั่วแดงแช่น้ำจนเม็ดอิ่มน้ำ จากนั้นนำไปต้มจนสุกพักไว้

6.ข้าวโพดต้มนำมาแกะเมล็ดหรือนำเมล็ดข้าวโพดที่มีขายเป็นถุงๆมานึ่งสุก

7.ฝักทองเชื่อม นำฝักทองมาหั่นสี่เหลี่ยมลูกเต๋านำไปแช่น้ำปูนใสประมาณ 1-2 ชม. จากนั้นล้างน้ำให้สะอาดใส่ภาชนะเติมน้ำตาลทรายและน้ำเปล่าเล็กน้อย เชื่อมด้วยไฟกลาง จะได้ฝักทองเชื่อมที่สดใหม่

8.เผือกนึ่งสุก หั่นสี่เหลี่ยมลูกเต๋า

9.เวลาเสิร์ฟ ตักเฉาก๊วย พร้อมเครื่องใส่ถ้วย เติมน้ำเชื่อมและน้ำแข็งบดละเอียดทานเย็นๆชื่นใจ